Czy NFT to przyszłość mody? - Beata Wilczek Unfolding Strategies
„Marki modowe już dzisiaj zarabiają na NFTs i modzie cyfrowej. Moda odzwierciedla ducha czasów, wiec moda cyfrowa będzie taką samą częścią naszego życia jak postępująca cyfryzacja naszej rzeczywistości w innych obszarach” - Beata Wilczek - Założycielka Unfolding Strategies | Head of Impact THE DEMATERIALISED
Beata Wilczek specjalizuje się w tworzeniu strategii dla zrównoważonej i inkluzywnej mody w web3. Jest założycielką Unfolding Strategies. Agencji i laboratorium edukacyjnego zajmującego się doradztwem w zakresie mody. Prowadzi podcast Fashion Knowledge. Jest Head of Impact w The Dematerialised, wiodącej platformy e-commerce z modą cyfrową.
Jako edukatorka wykłada modę i projektowanie na uniwersytetach na całym świecie. W przeszłości była wizytującą profesorką na kierunku Digital Design na Uniwersytecie Wirginii w USA. Współtworzyła program studiów MA Social Design and Sustainable Innovation na Design Akademie Berlin. Wygłaszała wykłady na temat mody w Londynie, Tokio, Meksyku i Bejrucie.
Rafał: Beata na co dzień mieszkasz w Berlinie, gdzie dzisiaj spotykamy się na rozmowie.
Jak wygląda berlińska scena startupów w obszarze mody, stąd wywodzi się chociażby Zalando, dzisiaj gigant, które kiedyś było startupem?
Beata: Mówi się, że kiedyś było tu techno, a teraz jest technologia (śmiech). To jest taki berliński żart, który nie bierze się znikąd. Zalando faktycznie jest bardzo dużo firmą i drugi żart mówi, że każdy z nas może zawsze pracować w Zalando. Ale faktycznie w Berlinie jest bardzo dużo startupów i projektów zajmujących się modą jak np. LUKSO. Jest to firma tworząca rozwiązania oparte o blockchain dla branży mody i branży luksusowej. To coś co nazywamy - nową ekonomią kreatywną w Web 3.0.
Rafał: Jak ty rozumiesz to czym jest Web 3.0 i rozwiązania oparte o blockchain jakim jest NFT.
Beata: Powinniśmy popatrzeć na to w skali makro. Od kilku lat mamy różne technologie, które zmienią to w jaki sposób każdy z nas funkcjonuje. Często nie zdajemy sobie nawet z tego sprawy. Jedną z nich jest AI (sztuczna inteligencja). Blockchain jest kolejną technologią, która rozwija się już od jakiegoś czasu.
Teraz w raz z rozwojem tych technologii i ich dalszą ewolucją, pojawiają się nowe możliwości zastosowania. Nowe sposoby zapisywania informacji. Tak jak mieliśmy wcześniejsze rewolucje technologiczne np. tzw. dot.com bubble, MP3, media społecznościowe charakterystyczne dla Web 2.0. Tak teraz mamy nową rewolucj. Pojawił się taki format jak NFT (token), który oznacza, że mamy na blockchain-ie (trwałym nośniku) “coś” zapisane. To jest nasze, jest autentyczne i możemy sprawdzić jego pochodzenie. W rzeczywistości mówimy o zmianie sposobu posiadania pewnych rzeczy.
NFT jest bardzo popularne w kontekście sztuki, która bardzo łatwo weszła w ten nurt. Podobnie jak inne sfery wizualno-kreatywne, jak wideo czy muzyka. Moda postępuje za tym. Z modą jest ta różnica, że moda ma też pewne zastosowanie, funkcję użytkową, aby ją nosić. I o ile już w latach 80-tych istniała kultura sztuki cyfrowej i można było kupić cyfrowe pliki. Tak z modą do tej pory nie robiliśmy jeszcze takich rzeczy. Z drugiej strony powinniśmy się zastanowić, czy nawet dzisiaj kupując ubrania online, tak naprawę nie kupujemy ich cyfrowej reprezentacji. Kupujemy pewnego rodzaju fantazję o noszeniu tego ubrania, zanim je fizycznie otrzymamy.
Więc przy NFT mówimy zatem o wirtualizacji czy dematerializacji pewnych rzeczy. To także zmiana myślenia na temat ich posiadania czyli tzw. digital ownership. Część tych zmian już dzisiaj zaadoptowaliśmy. Dzieje się tak jeśli mamy muzykę cyfrową, czy ebooki. Tak samo jeśli nakładamy filtry w mediach społecznościowych czy na komunikatorach. To jest kontynuacja już rozpoczętej rewolucji.
Rafał: Obserwowałem ceny za NFT na The Dematerialized chociażby kolekcję Karla Lagerfelda. Ceny dość wysokie. Mamy też Bored Ape Yacht Clubs, gdzie wyceny są mocno wystrzelone. Na ile dzisiaj jest to pewien rodzaj szaleństwa, a na ile faktyczny obszar biznesowy dla firm.
Beata: W przyszłości NFT będzie miała wielu różnych zastosowań, taki jak: bilety, które będą w NFTs, paszporty.To co dzisiaj obserwujemy to wczesny etap rozwoju. Są to pierwsze aplikacje z zastosowaniem tej technologii. To, że NFT zaczęło się od sztuki, to było m.in. dlatego, że był już wcześniej pod to grunt. To w pewien sposób działo się już wcześniej, tylko nie było tak nazywane.
Rafał: Tak, ale sztuka jest jednak specyficzną dziedziną i bardzo pojemny obszar. Ma nieskończone możliwości kreacji i znana jest z rekordowych wycen.
Beata: Tak, faktycznie rynek sztuki jest dość szczególny. Wyceny różnych prac mogą mieć charakter trochę spekulacyjny, czy nawet "absurdalny" dla niektórych. Więc tu łatwo było wykorzystać tę finansową logikę, czy mechanizmy i przenieść ją na nową formę kreacji. To myślę mogło być nawet trochę szkodliwe dla samego rozwoju NFT.
Później mieliśmy takie rozwiązania jak zdjęcie profilowe, to o których rozmawialiśmy, te znane małpy (Bored Apes). One stały się pewnego rodzaju symbolem NFT. Pamiętajmy, że to nie tylko graficzne pliki, a dostęp do ekskluzywnego klubu coś jak np. wejście do Soho House. I to daje nam właśnie taką szczególną możliwość uczestniczenia i funkcjonowania w ramach pewnej grupy osób - społeczności w Internecie. I ta chęć przynależenia i uczestnictwo w klubie, jest istotnym elementem w jaki sposób te produkty są wyceniane. To jest nowy wymiar ekskluzywności.
Wycena takich produktów zależy przede wszystkim od: nakładu w jakim on powstaje, dostępu do pewnych unikatowych praw np. przynależności do wspomnianego klubu. Do tego dochodzi to czy jest powiązany z nim fizyczny produkt, który zwykle ma ograniczony nakład. W przypadku NFT Karla Lagerfelda był to unikatowy produkt fizyczny i dostęp na specjalny event w Paryżu. Te unikatowe prawa przypisane do produkt i doświadczenia będą ewoluowały i mogą być rozszerzane w czasie.
Rafał: Czyli produkty cyfrowe są pewnego rodzaju rozszerzeniem tego czym dzisiaj jest produkt? Zarówno poprzez nowy wymiar lojalności, czy nowy sposób interakcji z klientem. Zatem gdzie tu jest miejsce na biznes?
Beata: Mamy już przykłady jak chociażby firma Gucci, gdzie istnieją raporty pokazujące opłacalność ich działań i rozwoju cyfrowych ubrań.
Wkraczając w świat NFT dla firm ważne jest, aby podejść do tego nie jak do jednorazowego ćwiczenia marketingowego. Ważne jest określenie przez firmę strategii biznesowej w tym obszarze. Dobrze jest eksperymentować, ale trzeba myśleć o tym trochę tak jakby się dodawało nową kategorię produktów. Kluczowe jest też, aby zdefiniować społeczność (community) marki. To do kogo mówimy, co im oferujemy, co obiecujemy i zapewnić, aby to "żyło" i rozwijało się.
Rafał: Czy to jest technologia przede wszystkim dla marek luksusowych?
Beata: Teraz jest to nowy tworzący się rynek, gdzie wiele marek modowych testuje różne możliwości. Robią to zarówno marki luksusowe, tzw. high-street, jak i mali twórcy, których myśle jest jeszcze za mało.
Wbrew pozorom jednym z najciekawszych graczy na tym rynku jest zupełnie nowa firma spoza branży mody - The Fabricant. To był projekt kilku studentów z jednej szkoły w Amsterdamie. Teraz są jednym z najważniejszych sił napędowych cyfrowej mody i NFT, który dostał ogromną sumę pieniędzy na rozwój. Co pokazuje też jak poprzez NFT i modę cyfrową demokratyzuje się modę. Dzisiaj nawet niewielka innowacyjna firma zakładająca markę cyfrową może bardzo dynamicznie wkroczyć do świata mody. Kiedyś to było nie do pomyślenia.
Inny przykład to RTFKT z Francji niedawno kupiony przez Nike. Tak naprawdę ten rozwój był oddolny, zaczął się często od nowych innowacyjnych projektów. Kiedy to będzie funkcjonowało na dużą skalę? Napewno apetyt jest duży.
Rafał: Czyli cyfrową modę często tworzą osoby, firmy spoza branży odzieżowej?
Beata: Największy sukces jaki odnieśli dzisiaj projektanci cyfrowych ubrań to tacy, których ja i ty nie znamy. Bo oni tworzą swoje kreacje w Sandbox-ie czy Roblox-ie. To oni mają tam swoje community, które kupuje ich produkty. To nie jest Gucci czy inni projektanci. Świat gaming-u jest w ogóle fantastyczne i warty odrębnej analizy.
Drugi obszar rozwoju NFT jaki obserwujemy to jest coś co nazywam phigtal. Termin, który pojawił się w marketingu, a oznacza przenikanie się cyfrowego i fizycznego świata. To myślenie jest kluczowe, bo już dzisiaj funkcjonujemy, pracujemy, robimy zakupy zarówno w świecie online i offline. Czyli mogę mieć torebkę mojej ulubionej marki Telfar, jak również jej cyfrową wersję. Wówczas mogę ją nosić na Instagramie, czy w innej cyfrowej przestrzeni, tak jak moja ulubiona wirtualna influencerka. Moda odzwierciedla ducha czasów.
Moda cyfrowa będzie taką samą częścią naszego życia jak postępująca cyfryzacja naszej rzeczywistości w innych obszarach.
Rafał: Kto jest głównym odbiorcą NFT?
Beata: To przede wszystkim młode osoby, które często już dzisiaj posiadają cyfrowe dobra. Czy są to krypto waluty, czy też w innej formie: avatary, skóry w grach, czy filtry. Pamiętajmy też, że dla młodej generacji w tej chwili posiadanie cyfrowych produktów jest jak najbardziej normalne. Ten rynek na pewno do nich dociera.
Warto zapoznać się z raportem Virtue - The ScreenWear Paper: A Global Exploration of Digital Fashion*, który pokazuje jak duże zainteresowanie cyfrowymi dobrami w tym NFT jest wśród młodych osób. (82% z nich już kupiło cyfrowe dobra, z czego połowa posiada krypto waluty, a połowa jeszcze nie).
Rafał: Czy to już jest moment dla firm, aby wejść w ten świat?
Beata: To jest właściwy moment. Ostatnio o tym rozmawiałem z koleżanką, która pytała mnie czy to za chwilę nie zniknie. Otóż to nie zniknie, jako plik zapisany w blockchain-ie (śmiech), ale przede wszystkim jako fenomen społeczny. To się normalizuje i będzie coraz bardziej aplikowalne w naszym życiu. To jest super moment, aby o tym porozmawiać.
Foto: Beata Wilczek, Unfolding Strategies, Raport Virtue, RTFKT, The Fabricant
*Raport Virtue - The ScreenWear Paper: A Global Exploration of Digital Fashion
https://www.virtueworldwide.com/featured-deep-dive/the-scrreenwear-paper
POWRÓT<-
Podobał Ci się ten artykuł obserwuj więcej na Instagramie